Απριλίου 27, 2010

Digital Stilus

Βρίσκομαι στη θέση να ξαναγράψω στο blog χάρη σ’ ένα notebook. Βάζοντας στη σειρά τις ψηφιακές συσκευές μου σαν τους αδελφούς Ντάλτον, θυμήθηκα μια φωτογραφία του Ν. Δήμου από το πάλαι ποτέ blog του – και την αναπαρήγαγα. Διακρίνεται ένα συμβατικό στυλό σαν μέτρο σύγκρισης. Σ’ αντίθεση με τους Ντάλτον, εδώ ο πιο έξυπνος είναι ο μεγαλύτερος – κι ο μικρότερος ο πιο περιορισμένος.

Αλλά δεν γράφω για σύγκριση με τους ήρωες του Morris. Ούτε φτιάχνω μια ψηφιακή μπαμπούσκα.

Η ψηφιακή μου οικογένεια, έτσι παρατεταγμένη μου φάνηκε σαν ορχήστρα, σαν όργανα με διαφορετική ταυτότητα κι αποστολή.

Το desktop, που απουσιάζει από τη φωτογραφία θα ήταν βέβαια τα βαριά, πομπώδη, ηχηρά χάλκινα: τρομπόνι, τούμπα, τρομπέτα. Κάνουν τη βαριά δουλειά, τις εκρήξεις, το φορτίσιμο. Το laptop θα ήταν τ’ αμέσως μικρότερα και γλυκύτερα όμποε, κλαρίνο, φαγκότο. Παίζουν μελωδικά, συντροφικά, βγάζουν την σωστή νότα εκεί που τη θέλεις όταν τη θέλεις. Η τελευταία προσθήκη στις ηλεκτρονικές μας μπάντες, το notebook θα ήταν το φλάουτο, το άλτο, το κλαρινέτο. Η κορυφογραμμή των οργάνων, γεμίζουν τα κενά της μελωδίας, συμπληρώνουν και συνοδεύουν, περισσότερο με χαριτωμένες τρίλιες, τη βασική δομή,

Και τέλος το smartphone. Δεν είναι καν όργανο - θα το παρομοίαζα, αισθητικά και σχηματικά, με φυσαρμόνικα. Μπορεί να παίζει ένα σκοπό αλλά δεν έχει θέση σε ορχήστρα. Περιφερειακό - αν όχι περιθωριακό - το κύριο πλεονέκτημά του είναι ότι χωράει στην τσέπη. Θυμάμαι ότι φυσαρμόνικα έπαιζαν οι φυλακισμένοι κι οι πολεμιστές - ένα όργανο για τις δύσκολες καταστάσεις και για κάποιον που είναι καιρό μακριά από το σπίτι. Τους πολεμιστές της καθημερινότητας. Θα μου πείτε, αν πράγματι ξέρει κανείς φυσαρμόνικα… θυμηθείτε κάποιες μπάντες τζαζ και κάντρυ. Αλλά, ξέρετε πολλούς που γνωρίζουν πράγματι το smartphone; Βλέπουν τα mail και μπαίνουν στο internet με πιο’φλασάτο’ τρόπο. Πράγματα που κάνει κι ο τελευταίος της παρέας (δεν τόλμησα να το βάλω στην φωτογραφία), το απλό κινητό. Αν το smartphone είναι η φυσαρμόνικα, το κινητό είναι το απλό σφύριγμα , τα παλαμάκια, το χτύπημα των ποδιών στο πάτωμα και το κροτάλισμα των δαχτύλων.

Να το πάω λίγο παραπέρα: μου έρχεται στο μυαλό ο Ουμπέρτο Έκο που σ’ ένα άρθρο του έγραφε πως αναλόγως του τι έχει σκοπό να γράψει επιλέγει το ανάλογο μέσο (μια ευθεία παραλλαγή του ‘το μέσο είναι το μήνυμα’). Λέει: «Έχω γράψει ερωτικές επιστολές στη γραφομηχανή, αν όμως πρέπει να κάνω τους λογαριασμούς για τα ψώνια, μπορώ να το κάνω μόνο με την πένα.» Ομολογώ ότι έχω κάνει λογαριασμούς για ψώνια σε excel (η αυτόματη πρόσθεση των τεμπέληδων) ενώ, φυσικά, σχεδόν οτιδήποτε γράφω πλέον είναι σε πληκτρολόγιο (εννοείται: και ερωτικά γράμματα). Στο πανεπιστήμιο, ήδη 10 χρόνια πριν, όταν έδειχνες πως έχεις γράψιμο δεν έκανες την κίνηση σαν να ζητάς λογαριασμό, έκανες τον πιανίστα. Έτσι γράφουμε πλέον. Ποιο είναι το σημαντικό; Όπως κάποτε το στιλ καθοριζόταν από το μέσο (κι ετυμολογικά: από το λατινικό stile, που ήταν το αιχμηρό αντικείμενο που σκάλιζαν προήλθε η διεθνής λέξη ‘στιλ’), έτσι στην ψηφιακή εποχή, το μέγεθος και η προσβασιμότητα της συσκευής αναλογούν σε διαφορετικές καταστάσεις κι ενέργειες. Σε διαφορετικά στιλ και γραψίματα.

Δεν θ’ ανοίξεις το desktop για να γράψεις ‘σ’ αγαπώ’ ή ‘το φαγητό είναι στο ψυγείο‘, θα τα στείλεις σαν μήνυμα με το κινητό σου. Θα συνομιλήσεις σε μια στιγμή ανάπαυλας με το notebook, θα κάνεις τον ετήσιο προϋπολογισμό για το γραφείο στο desktop. Δεν είναι μόνο θέμα δυνατοτήτων αλλά και προδιάθεσης. Είναι αυτό το παράξενο στιλ που σ’ εμπνέει το μέσο που επιλέγεις και ταιριάζει με το μήνυμα που θέλεις να στείλεις - και το αντίθετο. Κι έτσι, έχουμε μια ολοκληρωμένη ορχήστρα μ’ έργο τη ζωή μας και διαλέγουμε όργανα για την ενορχήστρωση της στιγμής: από την εργασία στο desktop μέχρι τις σύντομες δουλειές και τις φωτογραφίες στο laptop, την αλληλογραφία και τις συνομιλίες στο notebook, τα ρασβασάκια στο κινητό. Μαέστροι κι εκτελεστές ταυτόχρονα.

Και τέλος, κάποιες φορές η προσβασιμότητα σ’ ένα τέτοιο εργαλείο σε βγάζει από αδιέξοδο. Πριν βγουν τα notebook είχα βρει καταφύγιο στο smartphone. Το πως, εδώ.

Και σήμερα το notebook με ξανάφερε στο blog. Με την ευκαιρία, με γεια μου…

ΥΓ. Μετά που δημοσίευσα το post, κατάλαβα πως το Toshiba Satellite στη φωτογραφία του Ν. Δήμου είναι αυτό που αγόρασα από αγγελία του, μ' αυτό έγραψα το παρόν post και φαίνεται στις δικές μου φωτογραφίες. Δεν είναι μικρός ο κόσμος; :)
______________
Το σκίτσο της ορχήστρας από εδώ
Το άρθρο του Ουμπέρτο Έκο: 'Το Στυλ και το Στυλό' από το "Σημειώματα Σημειολογίας κα." (Μαλλιάρης Παιδεία)