Δεκεμβρίου 16, 2007

Η πύλη-αιδοίο

Πριν μερικά χρόνια, σε μια τουριστική διαδρομή στο εξωτερικό έμεινα άναυδος μπροστά σε μια εκκλησία. Η πύλη της μου θύμιζε ξεκάθαρα αιδοίο. Οι πτυχώσεις έμοιαζαν με χείλη, εξωτερικά και εσωτερικά, που οδηγούσαν στην σκοτεινή είσοδο στο βάθος.

Σκέφτηκα ότι έχει τη λογική του: η εκκλησία είναι το υπέρτατο μέρος ηρεμίας και ασφάλειας από τον εξωτερικό κόσμο - και τι μπορεί να παραπέμπει περισσότερο σε ηρεμία και ασφάλεια, παρά ο χρόνος πριν γεννηθούμε; Έτσι κι αλλιώς, χριστιανικά αυτό παραπέμπει στον χρόνο πριν φύγουμε από τον Παράδεισο. Επίσης, η εκκλησία μάς φέρνει σε επικοινωνία με τον Δημιουργό μας. Είναι λογικό να εισερχόμαστε σε μια «μήτρα» για να επικοινωνήσουμε μαζί του.

Έκτοτε θυμάμαι να φωτογραφίζω πύλες των καθολικών εκκλησιών. Ένα δείγμα από μερικές πόλεις:

Ομολογώ ότι έπαψαν να μου θυμίζουν αιδοίο – ή μάλλον η αναφορά παρέμεινε αλλά διανθισμένη. Οι δαντέλες και τα περίτεχνα σχέδια γύρω από την είσοδο, μου φέρνουν στο μυαλό ένα απόσπασμα από το 100 Χρόνια Μοναξιάς του Μαρκές. Περιέγραφε το νυχτικό μιας θρησκόληπτης που ετοίμαζε στο μοναστήρι για την έγγαμη ζωή της: ένα λευκό ράσο που την σκέπαζε από το λαιμό μέχρι τους αστράγαλους, ενώ στο μέρος του αιδοίου είχε μια οπή με περίτεχνες δαντέλες και σχέδια. Όταν το αντίκρισε ο άντρας της σχολίασε: «δεν έχω δει πιο πρόστυχο πράγμα στη ζωή μου». Μη σας προβληματίζει η κριτική του Μαρκές και φυσικά, δεν θέλω να πω ότι οι εκκλησίες είναι χυδαίες. Γεγονός παραμένει ότι η Καθολική εκκλησία, ή κάποιο μέρος της, με αυτόν τον τρόπο έβλεπε (ή μάλλον κάλυπτε) το αιδοίο. Δεν μου φαίνεται παράξενο να το μεταφέρει, μέσω μαρμάρων και δαντελωτών πτυχώσεων, σαν είσοδο στη «μήτρα του κόσμου». Το αντίθετο, μου φαίνεται πολύ πετυχημένο σαν ιδέα και εκτέλεση.

Κοιτάξτε την επόμενη φωτογραφία. Εάν δούμε την πύλη κατοπτρικά διπλασιασμένη, τα προσχήματα πέφτουν. Πιστεύετε ότι θα διέφερε πολύ το νυχτικό που περιγράφει ο Μαρκές από αυτή την εικόνα; Προσωπικά, θα ένιωθα μεγάλη ασφάλεια σαν πιστός περνώντας μια πύλη που μεταδίδει τέτοιους συνειρμούς.

Όλα αυτά δεν θα είχαν νόημα εάν πίσω της δεν βρισκόταν η «μήτρα του κόσμου». Κυριολεκτικά ο Οίκος του Δημιουργού – αλλά και συμβολικά, ένας καμπυλωτός χώρος, όπου όσο πιο βαθιά εισέρχεσαι, τόσο πιο ιερός γίνεται. Το βάθος του είναι τα άδυτα των αδύτων, το μέρος όπου εισέρχεται μόνο ο ιερέας.

Ο άνθρωπος βρίσκεται στη μήτρα αλλά όχι στο βάθος της. Κοιτάζει – επιτρέψτε μου την παρομοίωση – σαν σπερματοζωάριο την απόσταση που τον χωρίζει από τη μαγεία της ζωής (της δικής του ζωής – γιατί, γι’ αυτήν προσεύχεται). Αν καταφέρει και ‘ενωθεί’ με το θείο στο βάθος, θα αναγεννηθεί ο ίδιος. «Μπορώ να ξαναμπώ στην κοιλιά της μάνας μου;» ρώτησαν οι Απόστολοι. «Θα αναγεννηθείτε εκ των άνω» απάντησε ο Χριστός.

Τι διαφορά αλήθεια, από τις εισόδους των σπιτιών μας! Γιατί και τα σπίτια είναι κάστρα – μήτρες, αν θέλετε, όπου αισθανόμαστε ασφαλείς. Αλλά δεν έχουν καμιά μεταφυσική διάσταση. Έχουν τετράγωνες θύρες, σαν τη λογική αυτού του κόσμου.

Είναι σημαδιακό ότι τα σπίτια που έχουν κάποιες καμπύλες είναι συνήθως ευγενών – ακόμα και ζωγραφισμένες, σαν υπαινιγμός διαφορετικού γενεαλογικού δένδρου.

Τα τυπικά σπίτια των φτωχών με γωνίες, συγκεκριμενοποιημένα, χωρίς ίχνος μεταφυσικότητας. Η τυπική εργατική κατοικία. Αλλά πλούσιοι και φτωχοί, συναντιούνται στο στόλισμα με λουλούδια. Άρωμα, χρώμα και φως (του εδώ και τώρα, παροδικά). Ξεχνάς και θυμάσαι ταυτόχρονα.

Και όταν σκέφτομαι τη ανασφάλεια έξω από το σπίτι, περισσότερο θυμάμαι μια εικόνα από τη Βενετία.

Ένα βήμα από το τετράγωνο κατώφλι η άβυσσος, το άγνωστο. Μόνο ο Ιησούς περπατούσε στη θάλασσα.

Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τάξη με γεωμετρικά σχήματα στα σπίτια μας, σαν να θέλουμε να υπνωτίσουμε το χάος.

Η πειθαρχεία της αρχιτεκτονικής: αν τα κυκλικά σχήματα παραπέμπουν στο θείο, ο τετραγωνισμός τους μοιάζει με επιθυμία να το αναπαράγουμε στα ανθρώπινα μέτρα. Κι από παλιά, ο τετραγωνισμός του κύκλου ήταν άλυτη εξίσωση.

Τελικά τι μένει;


Εξίσου θρησκευτικές εικόνες με τη Σταύρωση. Η Πύλη των Τιτάνων σε προσωπική κλίμακα. Αμέτρητες – βασιλικές και καθημερινές - τούβλινες Πιετά.

Γι’ αυτό και προτιμώ τα άλλα παράθυρα – τα στολισμένα με λουλούδια, κι ιδίως αυτά που μιλάνε για γιορτές, για φαγητό, για όνειρα του εδώ και τώρα, που παραπέμπουν σε συνέχεια.


Κάποια στιγμή επιστρέφω στη θρησκευτική ‘μήτρα του κόσμου’, στις εκκλησίες. Όχι σαν πιστός – αλλά πραγματικά μαγεμένος. Με συγκινεί να κοιτώ την επιθυμία του θείου στους άλλους, θαυμάζω την πίστη τους. Με μαγεύει η προσήλωσή τους, η αναζήτηση του Ανώτερου. Και θαυμάζω ό,τι κατασκεύασαν για να συμβολίσουν και να δώσουν έκφραση σ’ αυτήν την αναζήτηση – όπως τις πύλες-αιδοία έξω από τις εκκλησίες. Νιώθω, αν θέλετε, τους πιστούς περισσότερο ‘ανθρώπους’ από εμένα. Δεν μπορώ να ρίξω άγκυρα παρά μέσα μου.

Όντας άπιστος, νιώθω σαν ηδονοβλεψίας αυτής τους της πίστης. Και τους κοιτώ από το παράθυρο.


Μόνη φωτογραφία που δανείστηκα (κι επεξεργάστηκα) η Πύλη των Τιτάνων στις Μυκήνες από εδώ.

32 σχόλια:

wolf είπε...

εκπληκτικο θεμα φωτο και κειμενο.αξιζει πολυ καλυτερης τυχης (και δημοσιοτητας) απο ενα απλο post.

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Τι ωραίο ποστ...

Κωστής Γκορτζής είπε...

Έξοχο, Γιάννη.

Yannis H είπε...

Wolf, Synas, Κωστή – σας ευχαριστώ πολύ :)

doctor είπε...

Πανέμορφες φωτογραφίες.

Όσο για τον παραλληλισμό της πύλης με το αιδοίο, νομίζω ότι σας χρειάζεται ένας αφορισμός από τον πατερ Άνθιμο Θεσσαλονίκης!!!

Καλημέρα

Δημήτρης

Yannis H είπε...

Δημήτρη καλησπέρα :)

Από τη μια, ένας αφορισμός από έναν τύπο σαν τον Άνθιμο εξασφαλίζει σίγουρα (εάν υπάρχει) την αιώνια ζωή. Από την άλλη όμως, το ότι μιλάω για καθολικές εκκλησίες θα του αρέσει σίγουρα. Μπορεί να μου δώσει και την ευλογία του :(((

Ανώνυμος είπε...

και .....ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!

Agobooks είπε...

Πολύ ωραίο Γιάννη! :)
Από καρδιάς εύχομαι, Καλά Χριστούγεννα με υγεία και χαρά!!!

Yannis H είπε...

Τρολ, ευχαριστώ που πέρασες. Χρόνια σου Πολλά και ό,τι επιθυμείς!

Nago, σ' ευχαριστώ. Χρόνια σου Πολλά, πάντα με την ευαισθησία που σε διακρίνει. Και... με γειά το νέο αβατάρ :)

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Καλά Χριστούγεννα, Γιάννη!

Agobooks είπε...

Γιάννη,
Σου εύχομαι χρόνια πολλά και καλή χρονιά!!!
Υγεία ευτυχία χαρά και ευημερία!!!
Μακριά από προβλήματα και σκοτούρες.
Το 2008 , αν και δίσεκτο, να είναι καλύτερο από το 2007 !!!

Aphrodite είπε...

Καλά, αν μας έκανε Rorschach κάνας τρελλόγιατρος (άντε ντοκ, πάρε τις κάρτες και τα μελάνια, πιο καλή διάγνωση θα κάνεις εσύ!), ξέρεις τι θα μας έβγαζε... (ή θα μας έκανε casting στα κινητοτσοντίδια πολιτικών ένα πράμα)...

Χαίρομαι αφάνταστα για το πώς ανέπτυξες ένα θεμα που πολλοί το "βλέπουν", αλλά ελάχιστοι το "ομολογούν", προσπερνώντας κατι εύλογο, όμορφο, τόσο μεταφορικό, τόσο γεμάτο δέος... και αντίθετα, πόσοι προσπερνούν τα "σφιχτά" τετράγωνα και τις προεκτάσεις τους...

Αντε λοιπόν να εξηγήσω το τι παρόμοιο βλέπω ακόμη και με σήματα σαν κι αυτό. ;))))

Αφού τα ξέρουν όλα αυτά όσοι σχεδιάζουν, εμείς γιατί κάνουμε ότι
δεν υπάρχουν?

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΝΑ ΕΧΕΙΣ!

ΥΓΕΙΑ, ΕΠΙΤΥΧΙΑ, ΥΠΟΜΟΝΗ, ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ!

ΧΧΧΧΧΧ

doctor είπε...

Χρόνια πολλά και καλή χρονιά!

doctor

mantz είπε...

Πολύ καλό πόστ. Καλή Χρονιά!

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Άιντε ντε! Πού είσαι;
Καλή χρονιά!!

Yannis H είπε...

N.Ago, καλημέρα, χρόνια πολλά και... με γεια, σου πάει το κασκέτο :)

Yannis H είπε...

Αφροδίτη... εδώ, σε τέτοιο ποστ, θα ήταν αδύνατο να μη συμφωνήσουμε :) Το σήμα που έστειλες και ‘σου θυμίζει’... δεν το είχα σκεφτεί (δεν έχω και καμιά τρέλα με αμάξια, ούτε καν δίπλωμα). Αλλά βλέποντάς το... η πρώτη μου αντίδραση ήταν (εάν το δω διπλασιασμένο) αιδοίο με δόντια. Κλασικό όνειρο φόβου ευνουχισμού σύμφωνα με τον παππού τον Φρόιντ. Τι λέω πρωτοχρονιάτικα...

Καλή χρονιά! :))

Yannis H είπε...

Doctor, σήμερα έχω πάρει μια ταινία ...μ’ εσένα. Την ‘88 Λεπτά’. Άκουσα είναι φοβερή. Και χθες, όταν γύρισα από τον Όλυμπο, πάλι σε είδα, στη ‘Συμμορία των 13’. Σαν παλιός γνώριμος λοιπόν... Καλή Χρονιά και ό,τι επιθυμείς!

Yannis H είπε...

Mantz, σ’ ευχαριστώ – long time. Καλή σου χρονιά!

Yannis H είπε...

Synas, σ’ ευχαριστώ για το ενδιαφέρον. Όπως είπα παραπάνω, πέρασα αρκετές ημέρες στον Όλυμπο και μάλλον θα ξαναπάω σύντομα (σε άδεια για ακόμα 10 μέρες σχεδόν). Γι αυτό και η παρατεταμένη απουσία. Για το 2008 εύχομαι... να λυθεί οτιδήποτε άλυτο υπάρχει! Χρόνια πολλά!

david santos είπε...

Happy New Year, Yannis! And best wishes for a healthy and successful 2008

Yannis H είπε...

David, obrigado! All the best for you too!

Aphrodite είπε...

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑΑΑΑΑΑ και για τη γιορτή σου! Νομίζω ότι το ποστ είναι τέεεεελειο για να υποδέχεσαι τις ευχές!
;)))))

Alkyoni είπε...

Χρόνια πολλά για τη γιορτή σου Γιάννη
φιλιά

Ανώνυμος είπε...

χρόνια πολλά για τη γιορτή σου και όοοοοοτι επιθυμείς!!

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Χρόνια σας πολλά για την ονομαστικήν σας εορτήν! (Έχουμε ζαλιστεί στις ευχές σ' αυτό το ποστ!)

Yannis H είπε...

Καλησπέρα σας!

Λίγοι και καλοί δεν θα το πω (όλοι καλοί είμαστε) αλλά λίγοι κι αγαπημένοι.

Αφροδίτη η γλωσσοπλάστης και χείμαρρος.

Alkioni, η επιγραφή στα link μου τα λέει όλα.

Τρολ ταξιδιάρα, φευγάτη κι ερωτευμένη.

Synas, θα σου αφιέρωνα τα λόγια του link της Alkioni – ή το δικό σου, δυο πόρτες έχει η ζωή, μακάρι να γίνει μια και καλή.

Ευχαριστώ θερμά για τις ευχές!

Και καλά λέει η Synas: σκόπιμα άφησα το ίδιο ποστ, γιατί - συγχωρέστε με - καλές οι ευχές και τις χαίρομαι, αλλά και αποπροσανατολίζουν τη συζήτηση. Ιδίως όταν δεν είμαι ο ΝΔ να έχω διακόσια σχόλια... Υπάρχει κάτι που με πείραξε τελευταία, πολύ μάλιστα, το έχω στο μυαλό μου και ελπίζω να μπορέσω γράψω γι’ αυτό σύντομα.

Πολλά φιλιά!

mantz είπε...

Δεν ξέρω αν είναι λιγάκι αρρωστημένο αλλά βλέποντας αυτή τη Bugatti θυμήθηκα κατευθείαν το άρθρο σου!

Ανώνυμος είπε...

Yannis_H, tha ithela na epikoinoniso mazi sou.
www,costasmaritsas.com
Exo grapsei biblio gia ta spilaia-aidoia ktl. Me endiaferei to uliko kai i apopsi sou.
Anameno
Kostas
e-mail: kmar@abv.bg - me latinikous xaraktires, parakalo.

Ein Steppenwolf είπε...

Κι άλλα αιδοία.

Yannis H είπε...

Steppenwolf - τώρα το είδα!

...Καλά, οι διαφημίσεις πετυχημένες - και με ενδιαφέρουν σαν φωτογράφο.

Αλλά το video... όλα τα λεφτά!!!

Τέτοια οπτική... δεν ξέρω πως να τη χαρακτηρίσω :))

Ein Steppenwolf είπε...

Παρεμπιπτόντως, δε ρώτησαν το Χριστός οι Απόστολοι, αλλά ένας Φαρισαίος. Ο διάλογος μόνο στ' Αραμαϊκά θα μπορούσε να είχε γίνει, έλα όμως που το λογοπαίγνιο με το «άνωθεν», που σημαίνει τόσο «εκ νέου» όσο και «εκ των άνω», και στο οποίο στηρίζεται η ιστορία, δεν αποδίδεται στ' Αραμαϊκά! Άρα ο διάλογος αυτός δεν είναι ιστορικό, αλλά φανταστικό γεγονός.