Ο Αδάμ ποτέ δεν ήταν αμήχανος

Mια φορά, καιρό, καιρό πριν γεννηθούν πολλοί θεοί (γιατί αυτοί που δε γνωρίσαμε υπήρχαν από πάντα) ήμασταν ευτυχισμένοι. Δεν είχαμε φάει ακόμα από το Δένδρο της Γνώσης.

Το Δένδρο της Γνώσης είναι η πιο ψευδής διαφήμιση στην ιστορία του Σύμπαντος. Σαν κάποιος σπόρος να προσέλαβε τον πιο καπάτσο ατζέντη και αυτός, αφού έβαλε κάτω ψυχολογικά δεδομένα και αναλύσεις αγοράς για τους υποψήφιους καταναλωτές – τους κατοίκους της Εδέμ - κατέληξε σ’ αυτό το ανίερο και παραπλανητικό όνομα. “Δένδρο της Γνώσης”.

Αχ, και να έκανε ένα βαρύ χειμώνα στον παράδεισο και να ξέμενε ο Αδάμ έτσι γυμνός που ήταν στο κέντρο του... Και να σώριαζε κάτω το κομπλεξικό δένδρο, με τους καρπούς του και τα κουκούτσια του, και να τα έκανε όλα κάρβουνα - και να έκανε έρωτα με την Εύα στη ζεστασιά του... Τα πράγματα όμως δεν έγιναν έτσι. Από κάποια στιγμή και μετά «ξέρουμε». Ως εξής:

“Και ηνοίχθησαν οι οφθαλμοί αμφοτέρων, και εγνώρισαν ότι ήσαν γυμνοί· και ράψαντες φύλλα σύκης, έκαμον εις εαυτούς περιζώματα”. Σ’ αυτές τις γραμμές κρύβεται ένα αληθινό πανόραμα του ανθρώπου.

Οι Πρωτόπλαστοι αντιλήφθηκαν ότι ήταν γυμνοί. Αντιλήφθηκαν τους εαυτούς τους, απέκτησαν δηλαδή συνείδηση της ύπαρξης τους. Ιδού η στιγμή της πρώτης διαίρεσης: μεταξύ του ατόμου και του εαυτού του. Έκτοτε ο άνθρωπος είναι το ον που αντιλαμβάνεται την ύπαρξή του, που μπορεί να στοχάζεται πάνω στην ύπαρξή του, που είναι ικανός για εσωτερικό διάλογο. Αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου (είμαι διαιρετό ον) άρα υπάρχω. Ως άνθρωπος.

Η πρώτη διαίρεση αναγκαστικά οδηγεί στη δεύτερη. Είναι η στιγμή που αλληλοκοιτάχτηκαν, αντιλήφθηκαν ότι ήταν γυμνοί και σκεπάστηκαν. Όχι, βέβαια, από τους εαυτούς τους. Η δεύτερη διαίρεση είναι μεταξύ του Εγώ και του Εσύ.

Κάθε ιστορία έχει μια λογική. Ο Αδάμ αντιλαμβάνεται ότι η Εύα είναι γυμνή και έχει στύση. Συνειδητός πλέον, για πρώτη φορά ντρέπεται - για τον εαυτό του. Η Εύα αντιλαμβάνεται ότι αυτή προκάλεσε την στύση, όπως και τη δική της σωματική αντίδραση - και σκεπάζεται. Η συνείδηση του ‘εαυτού’ και του ‘άλλου’ είναι συνυφασμένες.

(Ήτανε ίσως η στιγμή που ο άνθρωπος, από γένους αρσενικού και θηλυκού έγινε γένους σεξουαλικού; Που εν αντιθέσει με τα άλλα ζώα κατέστη ικανός να ζευγαρώνει όλη τη διάρκεια του χρόνου; Η ιστορία αναφέρεται στη στιγμή της δημιουργίας του Ανθρώπου όπως τον ξέρουμε).

Το κυριότερο χαρακτηριστικό του ανθρώπου μέσα από αυτή την ιστορία, είναι η απόκτηση αυτοσυνείδησης. Από μια ευχάριστη σύμπτωση (;) στα αγγλικά η λέξη self-conscious σημαίνει και αμήχανος ή αδέξιος. (Έχετε διακρίνει ποτέ στα ζώα, που δεν διώχθηκαν από τον παράδεισο, αμηχανία ή αδεξιότητα;) Αντίθετα εμείς, στις στιγμές αμηχανίας αντιλαμβανόμαστε ακόμα και την αναπνοή μας, το πως κρέμονται τα χέρια μας στα πλευρά. Είναι η ύψιστη – και πλέον δυσάρεστη - αίσθηση αυτοσυνείδησης. Τότε ειδικά, θα θέλαμε να φτύσουμε τον αναθεματισμένο καρπό και να ξαναγυρίσουμε στην χαμένη μας μακαριότητα. Να είναι τυχαίο που, στην πιο κλασσική αντίδραση αμηχανίας - το ξεροκατάπημα – ονομάζουμε αυτό που ανεβοκατεβαίνει στο λαιμό μας... “μήλο του Αδάμ”;